Imposter Sendromunu Anlamak ve Üstesinden Gelmek

“Bir gün herkes aslında yeterli olmadığımı anlayacak”

Imposter'ın kelime anlamı sahtekârdır. Imposter sendromu ise bireyin kendi başarılarını yetersiz görmesi ve çevresindekileri bir sahtekâr gibi “kandırdığına” inanmasıyla karakterize edilen bir psikolojik durumdur. Bu kişiler, hak ettiklerinden daha fazla değer gördüklerine veya bulundukları konumda olmaları için yeterli beceriye sahip olmadıklarına inanırlar. Akademik başarılar, iş hayatındaki ilerlemeler veya kişisel başarılar gibi durumlarda bile kendilerini yetersiz hissetmeleri yaygındır.

Imposter sendromunun psikolojik temelleri genellikle erken dönem yaşantılarla ilişkilidir. Çocukluk döneminde, ebeveynlerin yüksek beklentileri, kıyaslamaları veya yeterince takdir etmeme davranışları bu sendromun gelişmesine zemin hazırlayabilir. Böyle bir ortamda yetişen birey, başarı standartlarını gerçek dışı bir şekilde yüksek tutar ve asla “yeterince iyi” olduğuna inanmaz. Elde ettiği başarıları ise şans, yardım veya basit rastlantılar sonucu olmuş gibi düşünür ve onları değersizleştirir.

Imposter sendromunun üstesinden gelmek için bazı yollar vardır:

Düşünce Kalıplarını Değiştirme: Bu sendromun üstesinden gelmek için bireyin kendi düşüncelerini sorgulaması önemlidir. Örneğin kendinize “Bu başarılarımı yalnızca şansa mı borçluyum?” diye sorup başarılarınızı değerlendirmek için kanıt toplamayı deneyebilirsiniz. Başarılı olduğunuzu gösteren olayları somut bir şekilde yazıya dökmek, zihinsel bariyerleri kırabilir.

Mükemmeliyetçiliği Yeniden Çerçeveleme: Mükemmeliyetçilik genellikle bu sendromun yakıtıdır. Ancak, mükemmel olmak yerine, elinizden gelenin en iyisini yapmayı hedeflemek daha sağlıklıdır. Hataları öğrenme fırsatları olarak gördüğünüzde, zihninizdeki mükemmeliyetçilik tanımı değişecektir.

Profesyonel Destek Alma: Bu sendromun üstesinden gelmek için alacağınız terapi, içsel olarak yıkıcı düşüncelerinizi dönüştürmek için etkili bir yol olacaktır.

Uzman Klinik Psikolog İlkay Kılıçarslan Çetintaş