Toplumsal Belirsizlik ve Anksiyete

Siyasi, ekonomik ve sosyal gelişmelerin hızla değiştiği dönemlerde toplumların ruhsal dengesi de bu dalgalanmalardan etkilenebilir. Belirsizlik, yalnızca ekonomik göstergelerle ya da politik söylemlerle sınırlı kalmaz; bireylerin günlük yaşamlarına, karar alma süreçlerine ve genel ruh hâline de doğrudan etki eder.

2025 yılı, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de farklı alanlarda yaşanan hızlı değişimlerle dikkat çekiyor. Siyasi aktörler, yerel ve genel seçim tartışmaları, hukuk süreçleri, protesto ve toplumsal hareketlilik gibi faktörler; bireylerin “güvende olma” duygusunu zaman zaman sarsabiliyor.

Belirsizlik ve Psikolojik Etkileri

Belirsizlik, insan zihni için baş edilmesi zor bir duygudur. Zihinsel olarak geleceği öngörmek ve planlama yapabilmek, psikolojik sağlamlığın temel taşlarındandır. Ancak sık değişen gündem, çelişkili haberler veya öngörülemez gelişmeler, bu sağlamlığı zayıflatabilir.

Toplumsal anksiyete; bireysel kaygının ötesine geçerek, ortak bir ruh hâli yaratır. İnsanlar yalnızca kendi yaşamlarına değil, toplumun genel yönelimine dair de kaygı geliştirmeye başlar.

Medyada Sürekli Gündem Takibi ve Zihinsel Yük

Haber akışının çok hızlı olduğu günümüzde, özellikle sosyal medya aracılığıyla sürekli bilgiye maruz kalmak, zihinsel bir aşırı uyarılma yaratabilir. Kimi bireylerde bu durum, öfke, gerginlik ya da çaresizlik hissine; kimilerinde ise ilgisizlik ve uzaklaşma eğilimine neden olabilir. Bu da toplumsal duyarlılığı ve empati kapasitesini etkileyebilir.

Ortak Deneyimler, Ortak Yükler

Toplumsal olaylara verilen tepkiler kişiden kişiye değişse de, belirli olaylar kolektif psikolojide ortak izler bırakır. Örneğin, hukuki süreçler, protestolar, ekonomik dalgalanmalar ya da afetler gibi gelişmeler; bireysel geçmiş deneyimlerle birleşerek farklı düzeylerde kaygı yaratabilir.

Bu tür dönemlerde insanlar şu sorularla meşgul olabilir:

“Gelecek ne olacak?”

“Karar alma süreçlerinde benim etkimin bir anlamı var mı?”

“Bu olan bitenler çocuklarımı nasıl etkiler?”

Bu sorular aslında bireyin kontrol ihtiyacının ve anlam arayışının bir yansımasıdır.

Ne Yapabiliriz?

Toplumsal belirsizlik dönemlerinde psikolojik sağlamlığı korumak için şunları yapabiliriz:

• Bilinçli medya tüketimi: Sürekli habere maruz kalmak yerine, güvenilir kaynaklardan sınırlı sürelerle bilgi alınmalı.

• Rutinlere tutunmak: Belirsizlik içinde istikrar yaratmak ve beynimize "güvendeyim" mesajı iletmek için kişisel rutinlere devam edilmeli.

• Duygulara alan açmak: Kaygı, korku, öfke gibi duygular bastırılmadan, sağlıklı yollarla ifade edilmeli.

• Toplulukla bağlantı kurmak: Sosyal destek grupları, gönüllülük faaliyetleri ya da yakın ilişkiler, duygusal olarak dengeleyici olduğundan mutlaka günlük rutinimizde yerini almalı.

• Profesyonel destek aramak: Anksiyete ya da umutsuzluk derinleştiğinde psikolojik destek alınmalı.

Ruh sağlığını korumak, yalnızca kişisel bir çaba değil; aynı zamanda daha dirençli ve umutlu bir toplum inşa etmenin de en değerli adımıdır.

Uzman Klinik Psikolog İlkay Kılıçarslan Çetintaş